पाण्डव सुनुवार : लोक गायक र सफल रेडियो प्रस्तोता
पाण्डव सुनुवार। लाखौँ नेपालीको मनमा बस्न सफल कला र आवाजका धनी। एक सफल लोक गायक र एक सफल रेडियो प्रस्तोता। रेडियो नेपालमा कार्यरत रहँदा मास्टर रत्नदास प्रकाश, शिवशङ्कर, नातिकाजी, तारादेवी, हिरण्य भोजपुरे आदिको सङ्गत र हौसलाले सङ्गीत क्षेत्रमा लाग्नुभएका चर्चित लोक गायक पाण्डव सुनुवारको जन्म बिक्रम सम्बत्: २००९ साल पौष ९ गते ओखलढुंगाको रगनी गाबिसमा भएको हो । उहाँको प्रारम्भिक क्षिक्षा ओखलढुंगाको रगनीनै भएको थियो । उहाँको छोरा सिमोस सुनुवार कुनै समय संगीतकर्ममा नै आबद्द हुनुहुन्थ्यो । हाल उहाँ म्युजिक भिडियो/चलचित्र निर्देशक र एनिमेटरको रुपमा चर्चित हुनुहुन्छ । स्व. सुनुवारको छोरीपनि बाबुको पदचाप पछ्याउदै संगीतमा लाग्नु भएको थियो ।
२०३० सालतिर सपनाभरि हाँसिरहन्छु...बोलको गीत गाएर गायन क्षेत्रमा प्रवेश गर्नुभएका सुनुवारको "ऐंसेलुको पात..., सक्यो नानी सक्यो नानी..., शहरै जाउँला नि धन कमाइ ल्याउला... भिज्यो तिम्रो रातो पछ्यौरी ....." जस्ता उनका दर्जनौ गीतहरू आज पनि जनजिब्रोमा झुण्डिएका छन्। एक समय सुनुवार र वासुदेव मुनालको जोडी नेपाली गायन क्षेत्रमा खुबै छाएको थियो। दुवैको संयुक्त स्वरमा पाँच दर्जन जति गीत रेकर्ड भएका छन्। उनको फ्याफुल्ला गीति अल्बम र रेडियो प्रसारणका आरोह अवरोह नामक पुस्तक समेत प्रकाशित छन्। रेडियो नेपालका फोन इन, चौतारी, झरना र झङ्कार, सुनगाभा, इन्द्रेणी जस्ता कार्यक्रम मार्फत् रेडियो–श्रोतामाझ अत्यन्त प्रिय बनेका सुनुवारको आवाजमा एक खालको जादु नै थियो। कुनै बेला रेडियो नेपालको सर्वाधिक लोकप्रिय कार्यक्रम फोन इनको सुरुआत उनैले गरेका थिए।
२०३० सालतिर सपनाभरि हाँसिरहन्छु...बोलको गीत गाएर गायन क्षेत्रमा प्रवेश गर्नुभएका सुनुवारको "ऐंसेलुको पात..., सक्यो नानी सक्यो नानी..., शहरै जाउँला नि धन कमाइ ल्याउला... भिज्यो तिम्रो रातो पछ्यौरी ....." जस्ता उनका दर्जनौ गीतहरू आज पनि जनजिब्रोमा झुण्डिएका छन्। एक समय सुनुवार र वासुदेव मुनालको जोडी नेपाली गायन क्षेत्रमा खुबै छाएको थियो। दुवैको संयुक्त स्वरमा पाँच दर्जन जति गीत रेकर्ड भएका छन्। उनको फ्याफुल्ला गीति अल्बम र रेडियो प्रसारणका आरोह अवरोह नामक पुस्तक समेत प्रकाशित छन्। रेडियो नेपालका फोन इन, चौतारी, झरना र झङ्कार, सुनगाभा, इन्द्रेणी जस्ता कार्यक्रम मार्फत् रेडियो–श्रोतामाझ अत्यन्त प्रिय बनेका सुनुवारको आवाजमा एक खालको जादु नै थियो। कुनै बेला रेडियो नेपालको सर्वाधिक लोकप्रिय कार्यक्रम फोन इनको सुरुआत उनैले गरेका थिए।
दुई दशकअघि कोरिया र हङकङका रेडियोको सिको गरेर उनले नेपालमा शुरु गरेको फोन इनको लोकप्रियताको फाइदा अहिलेका एफएम रेडियो र टेलिभिजनहरूले पनि लिइरहेका छन्। त्यस्तै, चौतारी मार्फत् उनले गाउँघरका प्रतिभाशाली कलाकारहरूको आवाजलाई रेडियोमा गुञ्जिने अवसर दिलाएका थिए। पाण्डव सुनुवारले नेपाली साङ्गीतिक दुनियाँमा हत्तपत्त नमेटिने पहिचान मात्र बनाएका थिएनन्, मीठो आवाजको रेडियोकर्मी तथा संस्कृतिविद्का रूपमा श्रोतामाझ मजैले छाएका थिए उनी। पाण्डव सुनुवारको आवाजको लोकप्रियतालाई शारीरिक रूपसँग दाँजेर कलाकार मदनकृष्ण श्रेष्ठ र हरिवंश आचार्यले ठट्यौली कथन बनाएका थिए, “अनुहार न दनुवार पाण्डव सुनुवार।” आफ्ना बारेमा यसरी उखानै बनेको देख्दा उनलाई गर्वको अनुभूति हुन्थ्यो।
रेडियोको आवाज, ठेट शब्दयुक्त लोकगीत र यस्तै उखानहरूमार्फत् सुनुवार कुनै न कुनै रूपमा सुनिन्थे, चर्चा–परिचर्चाको विषय बनिरहन्थे। उनका कमजोरी, आनीवानी र आलोचनाका कुरा यी विशेषताका अघि निष्प्राण देखिन्थे। “हेल्लो...कहाँबाटको बोल्दै हुनुहुन्छ? अनि, त्यहाँको मौसम कस्तो छ नि?...” जस्ता प्रश्नहरूबाट सुनिने रेडियो वार्ताहरूले सदैव उनलाई सम्झाइरहने छन् । कलेजोसम्बन्धी रोग सिरोशिषबाट पीडित सुनुवार ओखलढुंगाको पोकलीमा जन्मनुभएका अर्काचर्चित लोकगायक नबिन ढुंगेलसंग टिपिकल पुर्बेली लोकभाकाको एल्बमको तयारी गर्दैगर्दा बिक्रम सम्बत् २०६२ मै रोगले च्यापेपछि उपचारको क्रममा रहनु भएको थियो। उहाँको उपचारकै क्रममा २०६३ साल असोज २१ गते लण्डनस्थित किङ्गस कलेज हस्पिटलमा निधन भएको थियो ।
स्व. पाण्डव सुनुवारका चर्चित लोकगीतहरू:
-भिज्यो तिम्रो रातो पछ्यौरी नि लै लै...,
-बाबरी फूलको बोट...,
-बाईरोडको बाटोमा ट्याक्सी गुडाउँदै...,
-यो दाजुको मिर्मिरे आँखा...,
-साउने खोला उर्लेर आउँदा...,
-म रक्त हुँ यो देशको ...
-ऐंसेलुको पात...,
-सक्यो नानी सक्यो नानी...,
-शहरै जाउँला नि धन कमाइ ल्याउला...
स्व. पाण्डव सुनुवारका चर्चित लोकगीतहरू:
-भिज्यो तिम्रो रातो पछ्यौरी नि लै लै...,
-बाबरी फूलको बोट...,
-बाईरोडको बाटोमा ट्याक्सी गुडाउँदै...,
-यो दाजुको मिर्मिरे आँखा...,
-साउने खोला उर्लेर आउँदा...,
-म रक्त हुँ यो देशको ...
-ऐंसेलुको पात...,
-सक्यो नानी सक्यो नानी...,
-शहरै जाउँला नि धन कमाइ ल्याउला...
(यो सामग्री मात्र ज्ञानवर्धन लागी आर्टिस्टनेपाल डट कम देखी उद्धार गरिएको हो)
Post a Comment